17
marca 2016 r. w Markowej (k. Łańcuta) otwarte zostanie Muzeum Polaków
Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów. Celem Muzeum jest upamiętnienie Polaków,
którzy w czasie II wojny św., ryzykując własnym życiem, ratowali Żydów.
Szczególnym przykładem takiego – heroicznego zachowania, było wydarzenie z 24
marca 1944 r. kiedy to niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów
z rodzin Szallów i Goldmanów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę
i będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię. Zabili też, z
zimna krwią, szóstkę dzieci Ulmów, w tym najstarszą, ośmioletnią Stasię.
Inwestycję finansuje i realizuje
Zarząd Województwa Podkarpackiego (koszt 8 mln. zł.). W ubiegłym roku muzeum otrzymało
zgodę na zmianę formuły z regionalnego na instytucję o charakterze
narodowym. W ten sposób, bohaterskie zachowanie rodziny Ulmów stało się
symbolem wielu tysięcy innych Polaków, którzy podczas niemieckiej okupacji
ratowali Żydów. Ważnym celem muzeum będzie również realizacja programów
edukacyjnych dla młodzieży z Izraela.
Muzeum przedstawia
odtworzony dom rodziny Ulmów, wewnątrz zaprezentowany zostanie bogaty materiał
ikonograficzny, m.in. zdjęcia wykonane przez Józefa Ulmę, przedstawiające
Markową i jej mieszkańców w okresie przedwojennym i podczas wojny.
Prezentowane będą inne historie Polaków, którzy udzielali pomocy Żydom. Będą pokazy
filmów, lekcje muzealne dla młodzieży, spotkania dyskusyjne, konferencje
naukowe.
W celu promocji
Muzeum i jego przesłania, Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego Bogusław Romaniuk,
powołał Fundację SOAR. W skład fundacji weszli: Mateusz Szpytma, Zofia Sumara,
Paweł Baj, Barbara Zdun, bp. Stanisław Jamrozek, ks. Stanisław Ruszała, prof. Bogdan
Szlachta, Katarzyna Sołek. W uroczystości otwarcia Muzeum w Markowej udział
weźmie Prezydent RP Andrzej Duda, który, dzień wcześniej na Zamku w Łańcucie
uhonoruje Polaków ratujących Żydów.
Również w
Głogowie, tak tragicznie naznaczonych bestialskim mordem na Żydach przez
Niemców w czasie II wojny światowej, nie zabrakło przykładów bohaterskich zachować
mieszkańców. Wśród nich warto wspomnieć o Aleksandrze Ładosiu, który jako dyplomata
pracujący w Szwajcarii, podczas drugiej wojny światowej wyrabiał dokumenty na fikcyjne
nazwiska i w ten sposób uratował parę tysięcy Żydów! W tym roku gmina przystąpi
do kręcenia filmu dokumentalnego o bohaterskim mieszkańcu przedwojennego Głogowa.
